JAK LECZYĆ ŁOKIEĆ TENISISTY? Diagnostyka ; Łokieć tenisisty należy najpierw zdiagnozować u lekarza ortopedy lub u fizjoterapeuty. Do diagnozowania łokcia tenisisty wykorzystuje się dokładnie przeprowadzony wywiad, testy funkcjonalne (próba Milla, Maudsleya) a czasem, w cięższych lub zaniedbanych przypadkach, badanie USG czy RTG.
Można powiedzieć, że łokieć tenisisty to schorzenie błędów. Tak naprawdę rzadko kiedy dotyczy ono zawodowych tenisistów. Najczęściej cierpią na nie osoby narażone na przeciążenia statyczne: informatycy, pracownicy biurowi oraz szwaczki. Mylne jest też myślenie, że łokieć tenisisty to stan zapalny i najlepiej leczyć go kortykosteroidami. Łokieć – anatomia Staw łokciowy jest stawem złożonym, zbudowanym z trzech stawów anatomicznie złożonych ze sobą, objętych wspólną torebką. Są to: staw ramienno-łokciowy – połączenie stawowe pomiędzy bloczkiem kości ramiennej a wcięciem bloczkowym kości łokciowej; staw ramienno-promieniowy – połączenie stawowe pomiędzy główką kości ramiennej a dołkiem głowy kości promieniowej; staw promieniowo-łokciowy – połączenie stawowe pomiędzy obwodem stawowym głowy kości promieniowej a wcięciem promieniowym kości łokciowej. Ściśle związany ze stawem promieniowo-łokciowym dalszym. R e k l a m aPOLECAMY Torebka stawowa Cienka torebka stawowa otacza trzy stawy. Przyczepia się na kości ramiennej, obejmując dół promieniowy, dół wyrostka dziobiastego i dół wyrostka łokciowego, omijając nadkłykcie oraz bruzdę nerwu łokciowego. Z przodu i z tyłu torebka tworzy małe zachyłki prostujące się w trakcie ruchu w maksymalnym zakresie. Na kości łokciowej torebka przyczepia się do chrzęstno-kostnej granicy wcięcia bloczkowego. W okolicy promieniowej obejmuje wcięcie promieniowe kości łokciowej. Przyczep torebki na kości promieniowej znajduje się nieco poniżej chrzęstno-kostnej granicy obwodu stawowego. Unaczynienie Tętnice tworzą sieć stawową dookoła wyrostka łokciowego. Są to: tętnica poboczna przyśrodkowa pochodząca z tętnicy głębokiej ramienia, tylna gałąź tętnicy pobocznej łokciowej pochodzącej z tętnicy łokciowej ramienia, tylna gałąź tętnicy łokciowej wstecznej z tętnicy łokciowej zaopatrującej aparat torebkowo-więzadłowy w części bocznej, przyśrodkowej i tylnej, gałęzie przednie tętnicy ramiennej zaopatrujące okolicę przednią łokcia. Unerwienie Obszar kłykcia bocznego kości ramiennej jest zaopatrywany wyłącznie przez gałęzie nerwu promieniowego. Gałęzie nerwu łokciowego zaopatrują okolicę tylną dookoła nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, natomiast gałęzie nerwu pośrodkowego unerwiają okolicę przednią. Część tylna otrzymuje gałęzie pochodzące z nerwu łokciowego oraz promieniowego, a część przednia – z nerwów promieniowego, mięśniowo-skórnego oraz Ściany boczne torebki stawowej są silnie wzmocnione więzadłami. Mają one za zadanie chronić staw przed zwichnięciem. Są to: więzadło poboczne łokciowe (ligamentum collaterale ulnare) – to silne, płaskie, trójkątne pasmo więzadłowe biegnące po stronie przyśrodkowej torebki. Rozpoczyna się od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i biegnie do brzegu łokciowego wcięcia bloczkowego. Zapobiega przesuwaniu się kości łokciowej w kierunku promieniowym; więzadło poboczne promieniowe (ligamentum collaterale radiale) – znajduje się po stronie bocznej torebki. Rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej, następnie dzieli się na dwa rozbieżne ramiona – jedno biegnie do przodu, drugie do tyłu głowy kości promieniowej. Przyczepiają się na kości łokciowej z przodu i z tyłu wcięcia promieniowego. Zapobiegają przesuwaniu się kości promieniowej w kierunku łokciowym oraz wzmacniają więzadło pierścieniowe. Grupa boczna mięśni przedramienia Składa się z czterech mięśni rozpoczynających się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej. Mięśnie te leżą na powierzchni bocznej oraz przedniej przedramienia. Są to: mięsień ramienno-promieniowy (musculus brachioradialis) – rozpoczyna się na brzegu bocznym kości ramiennej oraz na przegrodzie międzymięśniowej bocznej ramienia, a kończy się tuż powyżej wyrostka rylcowatego. Jest mięśniem jednostawowym, silnie zginającym łokieć. Ma również nieznaczną składową nawracania i odwracania przedramienia; mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka (musculus extensor carpi radialis longus) – rozpoczyna się na przegrodzie międzymięśniowej bocznej ramienia oraz na nadkłykciu bocznym kości ramiennej. Przechodzi w połowie przedramienia w ścięgno, kończąc się na powierzchni grzbietowej podstawy kości II śródręcza. Mięsień ten zgina przedramię w stawie łokciowym i nieco je odwraca. Dodatkowo silnie zgina rękę w kierunku grzbietowym; mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka (musculus extensor carpi radialis brevis) – rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej oraz powięzi przedramienia. W połowie długości przechodzi w ścięgno, które kończy się na powierzchni grzbietowej podstawy III kości śródręcza. W nieznacznym stopniu działa na staw łokciowy. Głównie wykonuje zgięcie grzbietowe nadgarstka; mięsień odwracacz (musculus supinator) – przyczep początkowy dzieli się na cztery części. Pierwszy znajduje się na grzebieniu mięśnia odwracacza kości łokciowej, drugi – na więzadle pierścieniowym, trzeci – na więzadle pobocznym promieniowym, ostatni – na nadkłykciu bocznym kości ramiennej. Włókna kończą się na guzowatości kości promieniowej [1, 2]. Tabela 1. Podział uszkodzeń łokcia według IAOM [5] Typ Charakterystyka I Proces chorobowy dotyczy przyczepu początkowego mięśnia prostownika promieniowego nadgarstka długiego – typ pojawiający się rzadko II Proces chorobowy obejmuje przyczep początkowy mięśnia prostownika promieniowego nadgarstka krótkiego III Proces chorobowy obejmuje ścięgno prostownika promieniowego nadgarstka krótkiego IV Proces chorobowy dotyczy przejścia mięśniowo-ścięgnistego mięśnia prostownika promieniowego nadgarstka krótkiego V Procesem chorobowym zostaje objęty przyczep początkowy mięśnia prostownika palców Łokieć tenisisty Łokieć tenisisty to termin określający stan pacjenta, u którego występuje ból w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej, zmniejszenie siły uścisku dłoni oraz zmniejszenie funkcji kończyny górnej. Schorzenie to dotyka osoby między 35. a 55. rokiem życia. Do klinicznych objawów należy ból bocznej części łokcia, zwiększający się podczas oporowanego zgięcia grzbietowego. Jak się okazuje, na ból w tej okolicy najczęściej skarżą się nie tenisiści, ale pracownicy biurowi, informatycy, szwaczki. Dolegliwości są związane ze zmianami zwyrodnieniowymi w okolicy ścięgna prostowników, głównie mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka. Dlatego łokieć tenisisty nie powinien być klasyfikowany jako tendinitis, lecz jako tendinosis. Początek zmiany myślenia nastąpił po opublikowaniu wyników badań histopatologicznych, które nie potwierdzały występowania nacieku zapalnego. Stwierdzono za to zmiany będące następstwem mikrourazów, tkankę ziarninową oraz zmiany degeneracyjne z małym zapaleniem lub całkowitym jego brakiem. W ścięgnie prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka nie wykryto prostaglandyny E2 w porównaniu do zdrowego ścięgna. Wskazuje to na brak u chorych na łokieć tenisisty zmian zapalnych wewnątrz ścięgien [4]. Najczęstsze przyczyny procesu zwyrodnieniowego ścięgna Przerost naczyniowo-fibroblastyczny W wyniku sumujących się mikrourazów powstają przewlekłe urazy z przeciążenia. Towarzyszy temu degeneracja komórek i macierzy, które nie dojrzewają prawidłowo, skutkując z czasem zwyrodnieniem ścięgna. Stan ten charakteryzuje się obecnością populacji fibroblastów, przerostem naczyń i zdezorganizowanym kolagenem. Ścięgno osób chorych na łokieć tenisisty wykazuje charakterystyczną przebudowę fibroblastów i naczyń. Dodatkowo posiada atopową tkankę ziarninową charakterystyczną dla opisanego stanu (tendinosis). W przypadku występowania przerostu naczyniowo-fibroblastycznego naczynia w obrębie łokcia mają zwężone światło lub są niedrożne, co uniemożliwia poprawne naczyniowe Jednym z czynników przyczyniających się do powstawania zmian zwyrodnieniowych w ścięgnie ECRB są miejsca względnego niedokrwienia. Największe znaczenie dla unaczynienia ECRB ma tętnica wsteczna promieniowa, zaopatrująca bliższe 6–8 cm ścięgna. Co więcej, stwierdzono, że dolna powierzchnia przyczepu ścięgna prostowników posiada ubogie unaczynienie i może być przez to narażona na ograniczenia dopływu krwi. Powyższe informacje potwierdzają tylko fakt, że łokieć tenisisty jest schorzeniem bardzo trudnym do leczenia bez względu na to, czy bierze się pod uwagę tendinosis, czy gojenie się tkanek w stanie mechaniczne Najczęściej podawaną przyczyną występowania łokcia tenisisty jest przeciążenie długotrwałą pracą statyczną lub dynamiczną o małym obciążeniu. Ścięgno ECRB jest dodatkowo narażone na uszkodzenia, gdy staw łokciowy pozostaje w zgięciu, a mięsień wykonuje pracę ekscentryczną. Stany patologiczne stymulujące ból charakterystyczny dla łokcia tenisisty Zespół usidlenia tylnego nerwu między-kostnego (radial tunnel syndrome – RTS) Objawia się silnym, głębokim, rozlanym bólem zlokalizowanym po bocznej stronie łokcia i grzbietowej części przedramienia. Testem służącym do potwierdzenia RTS jest test Koppela–Thomasa. Wykonuje się go poprzez oporowany wyprost III palca. RTS jest związany z usidleniem głębokiej gałęzi nerwu promieniowego. Najczęstszym miejscem usidlenia jest okolica ścięgna ECRB, arkada Frohsego i dystalna część supinatora. Ruchem potwierdzającym, że ma się do czynienia z kompresją nerwu, jest ruch oporowanej supinacji przy wydłużonej pozycji mięśnia odwracacza i ECRB. Dysfunkcje odcinka szyjnego kręgosłupa Stosunkowo często w gabinetach można się spotkać z sytuacją, gdy pacjent przychodzi z objawami typowymi dla łokcia tenisisty, po czym okazuje się, że należy je powiązać ze spondylozą odcinka szyjnego, biorąc w szczególności pod uwagę segmenty C5–C6 i C6–C7 [4]. Diagnostyka Wywiad Podczas badania podmiotowego ważne jest, aby ustalić mechanizm powstawania bólu, jego charakter i czas. Pacjent będzie zgłaszał występujący od dłuższego czasu ból bocznej strony łokcia, narastający podczas wykonywania czynności wymagających zgięcia grzbietowego przedmiotowe Test Thomsona Pozycja siedząca, łokieć badanej kończyny wyprostowany, nadgarstek w delikatnym wyproście, palce zaciśnięte w pięść. Jedną ręką fizjoterapeuta trzyma nadgarstek od strony dłoniowej, drugą kładzie na dłoni na stronie grzbietowej. Terapeuta prosi pacjenta o wyprostowanie nadgarstka z oporem. Test jest dodatni, gdy przy próbie wykonania ruchu występuje ból. Test krzesła Pacjent jest proszony o podniesienie krzesła wyprostowaną kończyną górną przy nawróconym przedramieniu. Test jest dodatni, gdy pacjent podczas ruchu czuje ból w bocznej części łokcia z możliwością promieniowania do grupy prostowników nadgarstka. Test Milla Pacjent w pozycji siedzącej, staw łokciowy zgięty, nadgarstek w wyproście. Fizjoterapeuta jedną ręką trzyma staw łokciowy, drugą obejmuje dystalną część przedramienia po stronie grzbietowej. Pacjent jest proszony o odwracanie przedramienia wbrew oporowi terapeuty. Test jest dodatni, gdy ból pojawi się w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej oraz po stronie prostowników [6]. Postępowanie fizjoterapeutyczne Wybór metod usprawniania pacjenta będzie w znacznej mierze zależał od tego, w którym okresie pacjent zgłosi się do terapeuty i jaka jest przyczyna występowania bólu. Po zebraniu obszernego wywiadu, przeprowadzeniu badania funkcjonalnego i dodatnich testach klinicznych terapeuta może zacząć proces usprawniania pacjenta. Działanie fizjoterapeutyczne można podzielić na trzy okresy. Faza pierwsza – jeśli pacjent trafi do fizjoterapeuty ze stosunkowo świeżym urazem, gdy ból nie jest przewlekły i może występować stan zapalny w okolicy kłykcia bocznego kości ramiennej, należy skupić się na eliminacji objawów bólowych. Na początku warto ograniczyć ruchy zgięcia grzbietowego nadgarstka, aby nie eksploatować grupy prostowników [7]. W celu ograniczenia bólu można zastosować krioterapię miejscową oraz preparat Diky, który jest w formie aerozolu. Lek ten umożliwia wygodną aplikację, szybko wysycha oraz działa precyzyjnie w bolesnym miejscu. Diky cechuje się najwyższym 4-proc. stężeniem diklofenaku do miejscowego leczenia bólu oraz wysoką absorpcją przez skórę, przenika przez wszystkie warstwy skóry, osiągając stężenia terapeutyczne w okolicznych tkankach podskórnej, mięśniowej i stawowej. Warto wykorzystać również techniki mobilizacji tkanek miękkich, zwiększając ukrwienie uszkodzonych tkanek i tym samym skracając czas leczenia [3]. Faza druga – to moment, kiedy należy powrócić do aktywności. Ograniczenie ruchu wyprostu już nie będzie konieczne. Należy rozpocząć ćwiczenia mające na celu wzmocnienie mięśni całej kończyny górnej, a także obręczy barkowej. Warto zastosować masaż poprzeczny i funkcyjny dla grupy prostowników nadgarstka oraz techniki mobilizacyjne dla stawu łokciowego. Faza trzecia – to etap, w którym najważniejsza jest edukacja pacjenta na temat profilaktyki przeciążeniowej. Należy powiedzieć pacjentowi, jak ma pracować przy biurku, co robić, żeby problem, jakim jest łokieć tenisisty, nie wrócił. Warto wspomóc się aplikacjami kinesiotapingu [7]. Podsumowanie Łokieć tenisisty jest stosunkowo często występującym problemem w społeczeństwie. Wielu pacjentów boryka się z nim miesiącami, ponieważ rehabilitacja łokcia tenisisty jest żmudna i długotrwała. Trudno ułożyć pewien schemat usprawniania pacjenta z bólem występującym po bocznej stronie łokcia, ponieważ patologii dających podobne objawy jest bardzo dużo. Dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnostyka różnicowa, która pozwoli dobrać najbardziej efektywne leczenie. Niemniej jednak w niniejszym artykule zaproponowane zostaną terapie tkanek miękkich w obrębie łokcia, a także ćwiczenia wzmacniające mięśnie prostowniki nadgarstka. Piśmiennictwo Bochenek A., Anatomia człowieka, t. 1, PZWL, Warszawa 2016. Hochschild J., Anatomia funkcjonalna dla fizjoterapeutów, MedPharm Polska, Wrocław 2018. Bartoszewicz M., Tomczak H., Tomczak W., Mobilizacja tkanek miękkich w leczeniu „łokcia tenisisty”, w: Choroby XXI wieku – wyzwania w pracy fizjoterapeuty, pod red. M. Podgórskiej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania, Gdańsk 2017. Kuncewicz E., Samborski W., Aktualny stan wiedzy na temat patomechanizmu tzw. łokcia tenisisty, Annales Academiae Medicae Stetinensis – Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2008; 54 (3): 48–53. Stasinopoulos D., Johnson Cyriax physiotherapy for tennis elbow/lateral epicondylitis, Br J Sports Med 2004; 38 (6): 675–677. Buckup K., Buckup J., Testy kliniczne w badaniu kości, stawów, mięśni, PZWL, Warszawa. Świtoń A., Kruszyna J., Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej – diagnostyka i rehabilitacja, Rehabilitacja w Praktyce 2017; 6: 16–20. Starrett K., Bądź sprawny jak lampart, Galaktyka, Łódź 2015. Starrett K., Skazany na biurko: postaw się siedzącemu światu, Galaktyka, Łódź 2016.
Łokieć tenisisty da się wyleczyć! Jeśli chcesz się pozbyć tego bólu, musisz działać w momencie wystąpienia tego bólu. Nie odwlekaj problemu na później zakładając, że sam przejdzie. O wiele łatwiej wyleczyć łokieć tenisisty w fazie ostrej i podostrej niż w fazie przewlekłej. Jeśli problem ten przejdzie to fazy
Łokieć tenisisty, inaczej entezopatia łokcia to schorzenie, którego potoczna nazwa jest dość myląca. Jak się bowiem okazuje choroba ta wcale nie dotyka głownie tenisistów, którzy stanowią jedynie 10% wszystkich pacjentów. Tego typu uraz łokcia występuje przede wszystkim u informatyków, pracowników biurowych, monterów czy mechaników i jest uznany za chorobę zawodową. Jakie objawy mogą więc świadczyć o łokciu tenisisty i jak go leczyć? Spis treści: Charakterystyka łokcia tenisisty – co to jest i jakich obszarów najczęściej dotyka? Dlaczego pojawia się łokieć tenisisty? Przyczyny i etiologia schorzenia Co zwiastuje łokieć tenisisty? Objawy charakterystyczne dla schorzenia Diagnoza i rozpoznanie problemu Zachowawcze leczenie łokcia tenisisty – profilaktyka, farmakologia, ćwiczenia, ultradźwięki Zabiegowe leczenie łokcia tenisisty – artroskopia i zabieg chirurgiczny Co to jest łokieć tenisisty? Łokieć tenisisty to choroba, której inne nazwy to zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej (łac. epicondylitis lateralis humeri) czy zapalenie kłykcia łokciowego. Nie należy jednak mylić jej z innymi schorzeniami w tym obrębie, takimi jak zapalenie stawu łokciowego. Budowa łokcia i jego połączeń z nadgarstkiem sprawia, że mikrourazy i przewlekłe przeciążenia poszczególnych ich części negatywnie wpływają na pracę tych struktur. Dochodzi w nich do rozwoju zmian degeneracyjnych i niedokrwienia, co prowadzi do choroby. Szczególnie istotny jest tutaj właśnie nadkłykieć boczny kości ramiennej, do którego przyczepione są mięśnie prostowników palców oraz nadgarstka. Najczęściej dolegliwości będące objawami łokcia tenisisty występują w obrębie mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka. Pacjenci odczuwają w tym miejscu ból, zwłaszcza podczas wykonywania ruchów ręką, co upośledza jej funkcję. Przyczyny powstawania łokcia tenisisty Początkowo sądzono, że za chorobę, jaką jest łokieć tenisisty, odpowiada stan zapalny łokcia i struktur w jego okolicy. Szybko okazało się jednak, że prawda jest zupełnie inna. Jeśli bowiem chodzi o łokieć tenisisty, przyczyny tego schorzenia upatruje się przede wszystkim w zmianach degeneracyjnych, będących rezultatem przeciążenia ręki poprzez powtarzalne skręcanie nadgarstka, np. przy wkręcaniu śrub albo podczas pisania na klawiaturze. Mikrourazy i uszkodzenie włókien kolagenowych Specyficzny układ rąk w trakcie wykonywania tego rodzaju czynności sprawia, że występuje nadmierne, powtarzające się napięcie mięśni przedramienia. Dochodzi również do mikrourazów ścięgien oraz przyczepów w obrębie kłykcia bocznego kości ramiennej, np. wspomnianego już mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka (ECRB). W efekcie, włókna kolagenowe ścięgien zostają uszkodzone, a organizm przystępuje do samonaprawy, produkując w miejscu występowania uszkodzeń nową tkankę łączną. Nie jest ona już jednak tak samo mocna, przez co następuje osłabienie przyczepu ścięgien mięśni. Naderwanie i zwapnienie przyczepów Kiedy powtarzamy regularnie konkretny wysiłek powodujący przeciążenie ścięgien w łokciu i jego okolicy, dochodzi do ich naderwań, zwapnienia przyczepów i tworzenia się patologicznych naczyń krwionośnych. Postępująca degeneracja ścięgna powoduje wydzielanie się białek. Działają one drażniąco na okoliczne tkanki, przez co pacjenci dotknięci tym schorzeniem odczuwają ból. Co ciekawe, tego typu kontuzja łokcia może się również rozwinąć w sytuacji, gdy w zbyt małym stopniu obciążamy rękę. Jeśli ktoś nie jest szczególnie aktywny fizycznie i z jakiegoś powodu nie wykonuje zbyt często ruchów rękami, może dojść do osłabienia siły mięśni lub wręcz do ich zaniku. W momencie więc, gdy dana osoba wykonuje określony ruch ręką, np. podczas przekręcania klucza w drzwiach, osłabione mięśnie zostają naderwane. Uwięzienie gałązki skórnej nerwu promieniowego U niektórych osób przyczyną łokcia tenisisty może być też uwięźnięcie gałązki skórnej nerwu promieniowego pod znajdującym się nad nią pasmem tkanki łącznej. Jakie czynności mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia tego schorzenia? Szacuje się, że z problemem jakim jest łokieć tenisisty zmaga się od 1 do 3 procent populacji. Jak już wspomniano, wbrew mylącej nazwie, tenisiści nie stanowią największej grupy pacjentów cierpiących na to schorzenie. Na jej rozwój najbardziej narażone są osoby codziennie wykonujące powtarzalne ruchy obciążające przyczep prostowników nadgarstka. Są to między innymi pracownicy biurowi, informatycy, elektrycy czy mechanicy. Łokieć tenisisty najczęściej rozwija się u osób pomiędzy 30. a 65. rokiem życia. Czynności, które przy regularnym powtarzaniu mogą być przyczyną rozwoju łokcia tenisisty to na przykład: używaniu młotka, śrubokręta, klucza i innych narzędzi wymagających powtarzalnego skręcania nadgarstka; używanie komputera, zwłaszcza przy niewłaściwym układaniu dłoni i korzystaniu ze zbyt wysokiej klawiatury; uprawianie sportów wymagających użycia rakiety, np. tenisa i squasha; gra w golfa, choć w przypadku tych osób rozwinąć się może również łokieć golfisty; zwyczajne przekręcenie klucza w zamku również może być źródłem bólu. Jak objawia się łokieć tenisisty – objawy charakterystyczne dla schorzenia Objawy łokcia tenisisty to przede wszystkim ból łokcia po zewnętrznej stronie. Ma on charakter promieniujący, dlatego pacjenci mogą też odczuwać ból wzdłuż kości przedramienia aż do nadgarstka oraz powyżej stawu łokciowego. Początkowo dolegliwości te są ściśle związane z wykonywaniem konkretnych czynności, w trakcie których tworzy się specyficzny układ rąk. Kiedy jednak choroba jest zaawansowana ból towarzyszy pacjentom również w spoczynku. Wśród najbardziej charakterystycznych objawów wskazujących na łokieć tenisisty należy wymienić: ból rozciągający się od zewnętrznej strony łokcia do przedramienia, a nawet i nadgarstka (u niektórych osób może być wyczuwalny także od wewnętrznej strony) ; ból w specyficznych sytuacjach, np. ból łokcia przy podnoszeniu i chwytaniu różnych przedmiotów, przy zginaniu łokcia, w trakcie obracania klucza w zamku i naciskaniu klamki czy nawet podczas trzymanie kubka z herbatą i ściskania ręki przy powitaniu; tkliwość tkanek miękkich, gdy odczuwany jest ból podczas ucisku w okolicy łokcia; ból łokcia, który nasila się wraz z rozwojem choroby; poranna sztywność w łokciu, która zanika po rozruszaniu ręki w początkowej fazie choroby. Diagnoza i rozpoznanie problemu Pacjentom, u których podejrzewa się łokieć tenisisty pomóc może przede wszystkim ortopeda. Aby zdiagnozować chorobę przeprowadzane jest badanie palpacyjne, w którym porównuje się chorą kończynę z tą zdrową. Podczas badania lekarz sprawdza tkliwość palpacyjną okolic nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, ocenia stopień bolesności przy czynnym odwracaniu i nawracaniu przedramienia z oporem oraz przy prostowaniu nadgarstka , a także sprawdza siłę chwytu. Lekarz przeprowadza też różnego typu testy diagnostyczne, takie jak test Cozena. Jak wygląda tego typu test? Przeprowadza się go w pozycji siedzącej. Chora kończyna powinna być nieznacznie odwiedziona w stawie ramiennym i należy ją jednocześnie zgiąć w stawie łokciowym. Przedramię ma się w tym przypadku znajdować w pronacji, natomiast pięść jest zaciśnięta. Lekarz stabilizuje staw łokciowy i daje opór po stronie grzbietowej dłoni. Następnie pacjent musi wykonać ruch wyprostu w stawie nadgarstkowym przeciw oporowi, który stawia lekarz. Jeśli pacjent odczuwa w tym momencie ból na wysokości nadkłykcia bocznego lub ból promieniuje po stronie promieniowej, świadczy to o łokciu tenisisty. W diagnozowaniu schorzenia wykonuje się też USG łokcia oraz RTG (AP i boczne). Badania obrazowe pozwalają zaobserwować zwapnienia w obrębie przyczepów mięśni. Jak leczyć łokieć tenisisty? Leczenie zachowawcze Leczenie łokcia tenisisty ma przede wszystkim charakter zachowawczy. Obejmuje ono między innymi leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, które pozwalają złagodzić nieco odczuwane przez pacjenta dolegliwości. Mogą one mieć formę tabletek lub bardziej popularnych wśród pacjentów maści. Zawsze warto dokładnie zapoznawać się z ich składem, by sprawdzić czy zawierają substancje skutecznie uśmierzające ból. Oczywiście najlepiej jeśli są to składniki naturalne, takie jak wyciąg z czarciego pazura, miłorząb japoński, mentol albo aloes. Aby takie preparaty zadziałały należy ich używać regularnie, zgodnie z instrukcją podaną przez producenta lub lekarza. To jak długo trwa leczenie zależy od postawionej diagnozy oraz od stopnia zaawansowania choroby. Trzeba mieć też świadomość, że nie w każdym przypadku z bólem będziemy w stanie poradzić sobie samodzielnie, zwłaszcza jeśli pacjent nie został zdiagnozowany przez lekarza. Wśród metod, które mogą jednak poskutkować należy wymienić: 1. Odpoczynek i regeneracja W leczeniu łokcia tenisisty najważniejsze jest wyeliminowanie czynników, które powodują przeciążenia i mikrourazy. W związku z tym, musimy odciążyć rękę i unikać wykonywania ruchów, które wywołują dolegliwości bólowe. Jeśli nie możemy całkowicie z nich zrezygnować, powinniśmy spróbować zmodyfikować je w taki sposób, aby choć trochę odciążyć nadgarstek i przedramię. 2. Maści na łokieć tenisisty W walce z bólem mogą nam również pomóc skuteczne maści na łokieć tenisisty. Obecnie mamy ich do wyboru całkiem sporo, jednak zawsze należy zwracać uwagę na skład takich produktów, by upewnić się, że faktycznie znajdują się w nich odpowiednie substancje. A jaka jest najlepsza maść na łokieć tenisisty? Propozycja kilku maści wygląda następująco: Proponowane maści na łokieć tenisisty: Dlaczego warto:Przeciwwskazania: Harpagon Forte Maxszybkie działanie przeciwbólowe, duża ilość składników naturalnych o cennych właściwościach ( rewelacyjny czarci pazur), przyjazna dla skóry maść, która doskonale się wchłaniadostępność głównie w dystrybucji internetowej, chłodzące właściwości. Maść konopnamaść o działaniu przeciwbólowym i umiarkowanie przeciwzapalnym, zawiera składniki odżywiające wyłącznie w punktach sprzedających wyroby z konopi, możliwość uczulenia osób nadwrażliwych na działanie konopii. Maść końska z kolagenem SwissGelmaść końska (na łokieć tenisisty nadaje się relatywnie najsłabiej ze wszystkich wymienionych), efekt chłodzący, poprawia ukrwienie skóry, idealna do chłodzące działanie, najsłabsze działanie ze wszystkich wymienionych produktów, stosowana raczej w prewencyjnych przypadkach. Oczywiście dla uzyskania najlepszych efektów wybraną maść należy stosować regularnie, wmasowując ją dokładnie w obolałe miejsce. Dla pozostałych zaleceń proponujemy zapoznać się z ulotką dołączoną do produktu. 3. Leczenie domowe – okłady, masaże, ćwiczenia Kiedy dokucza nam łokieć tenisisty leczenie domowe również może przynieść nam ulgę w bólu. Jednym ze sposobów radzenia sobie z nim jest stosowanie zimnych okładów. Do ich wykonania wystarczy nam lód zawinięty w bawełnianą ściereczkę, który należy przykładać w obolałym miejscu. Z pomocą opisanych powyżej maści możemy też wykonywać delikatny masaż przedramienia. Domowe sposoby na łokieć tenisisty to również odpowiednie ćwiczenia, które można wykonywać nawet w przerwach w pracy. Te najprostsze nie wymagają bowiem użycia żadnych dodatkowych sprzętów, a pozwalają doskonale rozciągnąć i wzmocnić wszystkie struktury w przedramieniu, odpowiedzialne za odczuwane przez pacjenta dolegliwości bólowe. Takie ćwiczenia na łokieć tenisisty to na przykład przekręcenia nadgarstka stojąc: Zaczynamy od wyciągnięcia przed siebie wyprostowanej ręki z zaciśniętą pięścią skierowaną ku dołowi. Drugą ręką chwytamy pięść i delikatnie zginamy ją ku sobie, rozciągając nadgarstek. Zatrzymujemy dłoń w momencie, gdy poczujemy rozciąganie. Dłoń pozostawiamy w tej pozycji ok. 15-20 sekund. Ćwiczenie powtarzamy min. 3 razy. 4. Zastrzyki z kortykosteroidami W leczeniu łokcia tenisisty można zastosować również kortykosteroidy. Tak zwana blokada sterydowa daje szybkie ukojenie od bólu, jednak nie powinno się stosować takich zastrzyków przewlekle. Sterydy co prawda uwalniają pacjentów od bólu, ale jednocześnie wpływają na niszczenie struktury kolagenu, przez co mogą tak naprawdę pogłębiać problem. 5. Fizjoterapia W leczeniu łokcia tenisisty udział powinien brać również fizjoterapeuta. Specjalista może między innymi wykonać masaż głęboki okolicy przyczepu, który jest w stanie skutecznie złagodzić ból. U niektórych pacjentów stosowana jest także opaska na łokieć tenisisty. Taki stabilizator pacjent powinien nosić podczas wykonywania ręką powtarzalnych czynności oraz w trakcie aktywności fizycznej, nawet gdy nie odczuwa już bólu. W sytuacji, kiedy naszym problemem jest łokieć tenisisty, opaska powinna zostać wybrana po konsultacji z lekarzem lub fizjoterapeutą. Specjalista jakim jest fizjoterapeuta może zaproponować również pacjentowi kinesiotaping, czyli tak zwane tejpy. Naklejenie na chory przyczep mięśnia specjalnego plastra we właściwy sposób, może złagodzić ból oraz odciążyć rękę, pozwalając się jej szybciej i łatwiej zregenerować. Jeśli staramy się w gabinecie fizjoterapeutycznym wyleczyć łokieć tenisisty, ćwiczenia zalecone nam przez specjalistę i wykonywane pod jego okiem również przyniosą świetne rezultaty. 6. Ultradźwięki Bardzo dobre efekty może także zapewnić pacjentom ultradźwiękowa fala uderzeniowa. W zabiegu wykorzystuje się akustyczne fale przenoszące energię w bolące miejsce. Wywołują one mikrouszkodzenia i rozbijają złogi wapniowe, dzięki czemu następuje nowotworzenie naczyń. A to z kolei sprzyja poprawie mikrokrążenia. Przy pomocy fali uderzeniowej procesy leczenia oraz regeneracji ścięgien i tkanki miękkiej następują szybciej. 7. Osocze bogatopłytkowe Gdy u pacjenta dojdzie do zerwania przyczepów i powstania ubytków, stosowany jest zabieg z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego. Pozyskuje się je z krwi własnej pacjenta, a następnie osocze jest podawane w formie zastrzyków bezpośrednio do ścięgna objętego procesem zwyrodnieniowym, pod kontrolą USG. Zabieg przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek i wykazuje dużą skuteczność. Jak leczyć łokieć tenisisty u specjalisty: Leczenie operacyjne i zabiegi Możliwości leczenia zachowawczego tego bolesnego schorzenia jest sporo. Dopiero w sytuacji, gdy żadna z tych metod nie przyniesie oczekiwanej poprawy, rozważana jest operacja łokcia tenisisty. Obecnie wykonywane zabiegi w tym zakresie to: artroskopia – czyli usunięcie zniszczonego fragmentu zdegenerowanej tkanki; zabieg otwarty – czyli uwolnienie rozcięgna mięśnia prostownika wspólnego palców. Jeśli chodzi o łokieć tenisisty, operacja jest ostatecznością i wykonuje się ją dość rzadko. Należy pamiętać, że jest to zabieg inwazyjny, wykonywany w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym. Po jego wykonaniu okres rekonwalescencji jest dość długi, zwłaszcza, że wymagana jest również rehabilitacja. W związku z tym, powrót do normalnego funkcjonowania i do pracy może zająć pacjentowi nawet 3 miesiące. Podsumowanie Łokieć tenisisty to nieprzyjemne schorzenie, które może dotknąć niemal każdego. Istnieją jednak sposoby, dzięki którym możemy się ustrzec przed tego typu urazami. Przede wszystkim, powinniśmy nauczyć się właściwej techniki wykonywania ćwiczeń, tak by sobie nie szkodzić. Niezbędne jest także stosowanie się do zasad ergonomii pracy, takich jak utrzymywanie prawidłowej pozycji podczas korzystania z komputera. Nie zapominajmy też, że nasze stawy i mięśnie potrzebują odpoczynku po codziennym wysiłku, dzięki któremu mogą uzupełnić brakujące składniki odżywcze. Poprzez wpojenie sobie takich kilku prostych nawyków, możemy skutecznie uchronić się przed łokciem tenisisty. Bibliografia Siminska, Joanna, et al. “Łokieć tenisisty-przegląd wybranych metod fizykalnych, metod zaopatrzenia ortopedycznego i masażu.”; Journal of Education, health and Sport (2015): 269-280. Wójcik, Gustaw, et al.;”Diagnostyka i leczenie zachowawcze łokcia tenisisty.”; Journal of Education, Health and Sport (2017): 98-107. Bartoszewicz, Małgorzata, Hanna Tomczak, and Wioleta Tomczak.;”Mobilizacje tkanek miękkich w leczeniu „łokcia tenisisty”; (2017). Latała, Bożena, et al.; “Fizykoterapia w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego i przyśrodkowego kości ramiennej.”; Fizjoterapia (2009): 3-10. Nirschl, R. P.; “Elbow tendinosis/tennis elbow.”; Clinics in sports medicine (1992): 851-870.
zapobieganie i leczenie raka. Łokieć tenisisty należy do grupy tzw. entezopatii, czyli zespołów bólowych związanych ze zwyrodnieniem i stanem zapalnym przyczepów ścięgien mięśni do kości. Nie jest to poważna kontuzja, ale bardzo uciążliwa. Do pełnego wyleczenia potrzeba kilku tygodni intensywnej i systematycznej rehabilitacji. Rolowanie mięśniowo-powięziowe w przypadku łokcia tenisisty Łokieć tenisisty to schorzenie bardzo powszechne. Dotyka sporą grupę osób, niekoniecznie grających zawodowo w tenisa. Bardzo często pojawia się u osób pracujących manualnie, fizycznie lub biurowo, u których łatwo o zmiany przeciążeniowe mięśni dłoni i przedramion. Ból łokcia – zrozum istotę problemu Schorzenie to nie bierze się znikąd. Najczęściej jest wynikiem długotrwałych, powtarzających się mikrouszkodzeń ścięgien mięśni prostowników nadgarstka. Takie zmiany mogą być wywołane przez wiele czynników i często trudno jest określić bezpośrednią przyczynę powstawania łokcia tenisisty. Z praktyki wiemy, że najczęściej na problemy z tym schorzeniem narażone są osoby między 30, a 50 rokiem życia wykonujące pracę fizyczną, związaną z powtarzalnymi ruchami skrętnymi lub zgięciowymi dłoni i przedramienia, np. mechanicy samochodowi, stolarze, pracownicy budowlani, krawcowe. Ze względu na długotrwałą pozycję przy klawiaturze i częsty brak aktywności fizycznej – pracownicy biurowi także są w czołówce osób z problemem zmian tego typu. Łokieć tenisisty – objawy Objawy, z którymi zmagają się osoby cierpiące z powodu łokcia tenisisty są bardzo charakterystyczne i obejmują: Ból po zewnętrznej stronie łokcia nasilający się przy wysiłku, czasem także spoczynkowy, Obrzęk tkanek miękkich w okolicy stawu łokciowego, Ograniczenie ruchomości nadgarstka oraz stawu łokciowego, Zaczerwienienie i ocieplenie skóry w okolicy przyczepów ścięgnistych prostowników nadgarstka, Zmniejszenie siły chwytu dłoni. Rolowanie w przypadku łokcia tenisisty Rolowanie mięśniowo-powięziowe jest bardzo przydatną metodą leczniczą w przypadku wszystkich problemów związanych z entezopatiami. W łokciu tenisisty metoda masażu rollerem znajduje swoje zastosowanie w łagodzeniu objawów bólowych i przywracaniu prawidłowego zakresu ruchomości stawów. Mięśnie, które będą wymagały szczególnej uwagi to: prostowniki nadgarstka mięsień trójgłowy ramienia (głowa przyśrodkowa) mięsień nadgrzebieniowy Punkty spustowe prowokujące objawy bólowe w przypadku łokcia tenisisty Wzmożone napięcie tych grup mięśniowych, może prowokować powstawanie dolegliwości bólowych w obrębie bocznego przedziału stawu łokciowego, dlatego przez odpowiedni masaż rollerem, można skutecznie zwalczać ból towarzyszący temu schorzeniu. Leczenie domowe łokcia tenisisty – jaki roller wybrać? Dobrze w przypadku łokcia tenisisty sprawdzają się rollery niewielkich rozmiarów. Sprawdzonym wyborem jest piłka do masażu – OMS Ball, która jest uniwersalnym przyrządem do masażu mięśni. Dzięki kształtowi kuli, istnieje możliwość precyzyjnego znalezienia bolesnych punktów spustowych i pracy w ich obrębie. Dowiedz się więcej o zastosowaniu OMS Ball w artykule Piłeczka do rolowania – jak używać? Piłka do rolowania OMS Ball Dobrym uzupełnieniem terapii z użyciem piłeczki będzie użycie Mini Rollera, który pozwoli na ogólne rozluźnienie tkanek w przypadku łokcia tenisisty. W przypadku łokcia tenisisty masaż małą rolką najlepiej wykonywać wzdłuż przedramienia np. podczas siedzenia przy biurku lub stole (przykład na zdjęciu poniżej). Rolowanie wzdłuż przedramienia za pomocą Mini Rollera OMS Przez zastosowanie rolowania mięśniowo-powięziowego oraz pracy w okolicy najbardziej bolesnych i napiętych mięśni można osiągnąć duże efekty, odbudować zdolności motoryczne dłoni i przedramienia oraz złagodzić dolegliwości bólowe, które są największym problemem w przypadku tego rodzaju schorzeń. Ból łokcia – leczenie domowe, a wizyta u fizjoterapeuty Należy jednak pamiętać, że każdy przypadek entezopatii powinien zostać skonsultowany z fizjoterapeutą lub lekarzem, który pomoże w doborze terapii i zaplanowaniu leczenia. Rolowanie mięśniowo-powięziowe często bywa niewystarczającym środkiem terapeutycznym w schorzeniach o charakterze zapalnym, jakim jest łokieć tenisisty, dlatego warto skonsultować swój przypadek ze specjalistą. Jakub Seremak Fizjoterapeuta z doświadczeniem w pracy przy klubie koszykarskim na poziomie ekstraklasy oraz w zakładach opieki zdrowotnej. W praktyce wykorzystujący nowoczesne metody rehabilitacji. Swoją praktykę opiera na popartych naukowo metodach leczenia. Jaka jest najlepsza maść na łokieć tenisisty? Pomimo że schorzenie to nie jest spowodowane przez stan zapalny, to popularne maści przeciwbólowe zawierające niesteroidowe leki przeciwzapalne lub wręcz maści ze sterydami, często dają uczucie ulgi.
Łokieć tenisisty przyczynyPrzez wiele lat twierdzono, że przyczyną bólu w łokciu tenisisty jest stan zapalny przyczepu ścięgien mięśni prostowników nadgarstka do kłykcia bocznego kości ramiennej. Jednak badania, które prowadzono pod koniec lat 90. dowiodły, że to przyczyną łokcia tenisisty są zmiany degeneracyjne spowodowane długotrwałym przeciążaniem ręki podczas wykonywania ruchów nadgarstka, np. pisania na klawiaturze czy wkręcania tego typu czynności prowadzi do nadmiernego napięcia mięśni przedramienia oraz mikrourazów ścięgien i przyczepów w okolicy kłykcia bocznego kości ramiennej. Uszkodzeniu ulegają włókna kolagenowe tego typu przeciążeń organizm uruchamia procesy samonaprawy – w miejscach uszkodzeń powstaje tkanka łączna, która jest jednak znacznie słabsza od tego typu wysiłku prowadzi do naderwań ścięgien, zwapnienia przyczepów oraz do tworzenia patologicznych naczyń krwionośnych. Podczas degeneracji ścięgna dochodzi do wydzielania się białek, które chemicznie drażnią okoliczne tkanki, co wywołuje łokcia tenisisty może być również zbyt małe obciążanie ręki pracą. Dzieje się tak u osób, które są mało aktywne fizyczne. Wskutek braku ruchu dochodzi do osłabienia siły lub zaniku mięśni. Mięśnie nieprzyzwyczajone do wysiłku (np. wkręcania śrubek) nadrywają przyczyną łokcia tenisisty może być również uciśnięcie gałązki nerwu promieniowego przez łukowate pasmo tkanki łącznej, które nad nim tenisisty objawyGłównym objawem jest ból po bocznej stronie stawu łokciowego, pojawiający się przy próbie chwytania, zaciskania ręki, nawracania i odwracania przedramienia lub ruchów wyprostnych w stawie zazwyczaj potwierdzają związek bólu z treningiem lub praca fizyczną. Siła chwytu jest osłabiona, występuje szybsza męczliwość ręki oraz ból z przeniesienia przy wyproście palców i choroba osiągnie stan zaawansowany, to ból pojawia się zarówno podczas ruchu, jak i w spoczynku. Dodatkowo występuje tkliwość palpacyjna w okolicy nadkłykcia przyśrodkowego kości objawy łokcia tenisisty:problemy z wykonywaniem czynności dnia codziennego – ściskaniem ręki przy powitaniu, chwytaniem szklanki z herbatą,wrażliwość i tkliwość tkanek miękkich podczas ucisku w okolicy łokcia,ból pojawiający się przy próbie chwytania, ściskania, obracania czy prostowania nadgarstka,poranna sztywność w łokciu, która w początkowym stadium choroby ustępuje po rozruszaniu,niekiedy pojawia się obrzęk widoczny po zewnętrznej krawędzi łokcia. Łokieć tenisisty badaniaZazwyczaj do rozpoznania łokcia tenisisty nie jest potrzebna specjalistyczna aparatura. Z dużym prawdopodobieństwem można ją zdiagnozować w gabinecie lekarskim. Badanie dotyczy obydwu kończyn – chorą porównuje się ze palpacyjnej okolicy nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i 4-5 cm obwodowo od niejstopnia bolesności przy czynnym odwracaniu i nawracaniu przedramienia z oporem oraz prostowaniu nadgarstkasprawdzanie siły chwytuTesty diagnostyczne potwierdzające łokieć tenisistyTest ThomsonaŁokieć jest wyprostowany, nadgarstek ustawiony w niewielkim wyproście, palce zaciśnięte w pięść. Terapeuta chwyta nadgarstek od strony dłoniowej jedną ręką, drugą zaś oo obejmuje pięść badanego. Pacjent wykonuje ruch prostowania nadgarstka wbrew oporowi. Ból okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej i po stronie przebiegu mięśni prostowników nadgarstka może wskazywać na łokieć MillaStaw łokciowy jest zgięty, nadgarstek wyprostowany. Terapeuta jedną ręką chwyta staw łokciowy, drugą zaś obejmuje dystalną część przedramienia. Pacjent wykonuje ruch odwracania przedramienia wbrew oporowi terapeuty. Ból okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej i prostowników może wskazywać na łokieć tenisisty. Dodatkowo fizjoterapeuta powinien przetestować odcinek szyjny kręgosłupa, w celu wykluczenia ewentualnego zablokowania poszczególnych segmentów, które odpowiadają strefom dermatomów oraz przeanalizować globalnie cały stereotyp ruchu kończyny górnej, w celu znalezienia ewentualnych źródeł testy nie dają 100% skuteczności w wykryciu łokcia tenisisty. Badaniem potwierdzającym tę patologię jest USG lub rezonans magnetyczny. Pozwalają one odróżnić łokieć tenisisty od innych chorób dających podobne tenisisty leczenieLeczenie łokcia tenisisty zwykle trwa długo, ponieważ pacjenci wielokrotnie lekceważą ból łokcia i udają się do specjalisty po miesiącach, a czasami nawet latach, kiedy ból jest bardzo silny, a zmiany degeneracyjne mocno czynników fizykalnych stosowanych w fizykoterapii, jak pole magnetyczne, laser czy ultradźwięki, ma działanie przeciwzapalne. Łokieć tenisisty nie jest spowodowany stanem zapalnym, dlatego większość zabiegów fizykalnych będzie to leki przeciwzapalne, które szybko uwalniają od bólu, ale nie leczą łokcia tenisisty, ponieważ schorzenie to nie jest spowodowane stanem zapalnym. Ponadto leki te działają destrukcyjnie na strukturę kolagenu, czyli pogłębiają zaistniały szybko „wyłączają” ból, więc pacjenci często od razu wracają do czynności przeciążających rękę, przez co jeszcze bardziej niszczą strukturę poprzecznyLeczenie łokcia tenisisty zależy od stadium zaawansowania. Jeśli ból jest związany z przemęczeniem ręki, to ulgę może wtedy przynieść odpoczynek i rozluźniający masaż głęboki mięśni (trwający ok. 10-15 minut).Masaż ten polega na dociśnięciu mięśnia, przesunięciu go i rozluźnieniu. Podczas takiej relaksacji mięśni chory powinien odczuwać zmniejszenie ESWT – fala uderzeniowaW przypadku, gdy nie doszło jeszcze do naderwania mięśni, ale występują duże zmiany zwyrodnieniowe w okolicy nadkłykcia bocznego, stosowana jest fala uderzeniowa, której istotą jest wywołanie mikrouszkodzeń oraz rozbicie złogów temu następuje nowotworzenie naczyń sprzyjających poprawie mikrokrążenia. Następuje uwolnienie enzymów (TGF, VEGF, eNOS) odpowiedzialnych za regenerację tkanek. Uszkodzone tkanki zastępowane są strukturami zdrowymi funkcjonalnie. Dodatkowo fala uderzeniowa, przez degeneracje włókien nerwowych typu C odpowiedzialnych za przewodzenie bólu, działa to metoda fizjoterapeutyczna, której celem jest przywrócenie prawidłowej funkcji organizmu poprzez odpowiednie naklejenie na ciele specjalnego ten nie jest nasączony żadnym lekiem, ale odpowiednio zaaplikowany działa na receptory powierzchowne skóry oraz ciałka Ruffiniego, które odpowiadają za stopień napięcia i rozciągnięcia skóry. Kinesiotaping wspomaga kontrolę motoryczną, zapobiega dalszym urazom, zmniejsza stan zapalny, usuwa zastoiny limfatyczne, czyli działa bogatopłytkowe PRPJeżeli w przebiegu łokcia tenisisty dojdzie do zerwania przyczepów i powstania ubytku, wtedy pod kontrolą USG lekarz wstrzykuje osocze bogatopłytkowe do zajętego procesem zwyrodnieniowym krwi zawierają czynniki wzrostu, które dodatkowo pobudzają procesy regeneracji w uszkodzonych tkankach. Podczas zabiegu wielokrotnie nakłuwane jest ścięgno, co prowadzi do powstania blizny. W tym czasie należy maksymalnie oszczędzać przeprowadzane są w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym. W zależności od zmian degeneracyjnych, zniszczony fragment zdegenerowanej tkanki razem z okostną jest wycinany, przecinany lub wydłużany. Dodatkowo usuwane są zmiany zwyrodnieniowe i zwapnienia w okolicy nadkłykcia, a następnie wszystko jest i powikłania łokcia tenisistyNieodpowiednio leczony łokieć tenisisty z czasem ulegnie pogorszeniu. Właściwą rehabilitacją można ten proces chorobowy zatrzymać na wczesnym etapie lub spowolnić. Nieleczony może doprowadzić do trwałego uszkodzenia, a nawet niepełnosprawności nie wyeliminowana zostanie przyczyna schorzenia, to nawrót choroby może nastąpić zarówno po leczeniu zachowawczym, jak i powikłaniami łokcia tenisisty są:osłabienie siły mięśni przedramieniauszkodzenie nerwów lub naczyń krwionośnychograniczenia ruchomości w stawie łokciowymPo zabiegu operacyjnym może dojść do zakażenia, nawrotu bólu lub przeczulicy w okolicy rany łokciowi tenisistyZapobieganie łokciowi tenisisty obejmuje stosowanie się w codziennym życiu do tych kilku zasad:używaj ergonomicznej klawiatura oraz właściwie układaj ręce podczas korzystania z niejmiej nadgarstki ustawione w jednej linii z myszką lub klawiaturąużywaj ergonomicznej myszkiswobodnie układaj rękę na myszce, bez wywoływania napięcia w nadgarstku i mięśniach przedramieniapisz na klawiaturze dzięki pracy palców, bez użycia nadgarstkarób w pracy przerwy na ćwiczeniaĆwiczenia w pracyRozciąganie zginaczy nadgarstkaUnieś przed siebie rękę grzbietem skierowaną do góry i wyprostowaną w łokciu. Drugą ręką chwyć dłoń i delikatnie zginaj nadgarstek w kierunku sufitu aż do momentu uczucia rozciągania, nie bólu! Zatrzymaj ruch na 15-20 sekund. Rozluźnij. Powtórz 5-10 prostowników nadgarstkaUnieś przed siebie rękę grzbietem skierowaną do góry i wyprostowaną w łokciu. Drugą ręką chwyć dłoń i delikatnie zginaj nadgarstek w kierunku podłogi aż do momentu uczucia rozciągania, nie bólu! Zatrzymaj ruch na 15-20 sekund. Rozluźnij. Powtórz 5-10 terapia nerwowo- mięśniowa. Przypadki kliniczne” L. Chaitow, J. Delany, red. J. Stodolny, Elsevier, Wrocław 2009„Urazy i uszkodzenia w sporcie” Dziak A., Tayara S., Kraków 1999„Ortopedia i rehabilitacja” Dega W., Warszawa 2008„Rehabilitacja ortopedyczna” Brotzman Wilk Wrocław 2008„Etiologia i patomechanika zespołu bolesności bocznego przedziału stawu łokciowego u tenisistów” Dąbski T., Medycyna Sportowa, nr 34, 1994„Łokieć tenisisty – wybrane sposoby postępowania fizjoterapeutycznego” Geszprych A., Rosińska D., Praktyczna fizjoterapia & rehabilitacja, nr 28, maj 2012„Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja” pod red. W. Marciniaka i A. Szulca, PZWL 2003„Powięź. Badanie, profilaktyka i terapia dysfunkcji sieci powięziowej” Schleip R. i wsp., Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2014Dowiedz się więcejSchorzenia w obrębie stawu łokciowego. Łokieć tenisisty-schorzenie i współczesne metody leczenia tkanek miękkich w leczeniu „łokcia tenisisty” zespoły dysfunkcji układu mięśniowo-szkieletowego u pracowników w świetle badań epidemiologicznych
Maść końska jest naturalnym preparatem, który zyskuje coraz większą popularność na swojej wszechstronności. Maść jest skutecznym preparatem na wszelkiego rodzaju bóle: stawów
Maść Końska rozgrzewająca do masażu, 500 g Maść Końska rozgrzewająca w formie żelu zawiera optymalnie dobrane składniki, które działają energetyzująco oraz łagodząco na skórę. Maść Końska rozgrzewająca polecana jest do codziennego masażu oraz terapii manualnych. Nie zawiera parabenów. Testowana Produkt przeznaczony do użytku zewnętrznego. Nanieść żel na skórę i wmasować. W miarę potrzeb można stosować kilka razy dziennie. Po użyciu umyć Nie stosować na otwarte rany oraz w okolicach oczu, nosa i Aqua, Alcohol, Isopropyl Alcohol, Phenoxyethanol, Carbomer, Camphor, Propylene Glycol, Sodium Hydroxide, Ethylhexylglycerin, Gaultheria Procumbens Leaf Oil, Disodium EDTA, Benzyl Nicotinate, Chamomilla Recutita Flower Extract, Melissa Officinalis Leaf Extract, Achillea Millefolium Extract, Humulus Lupulus Corn Extract, Viscum Album Leaf Extract, Aesculus Hippocastanum Flower Extract, Valeriana Officinalis Rhizone/Root Extract, Foeniculum Vulgare Seed Extract, Juniperus Communis Frui Extract, Limonene, Gamma-Terpinene, P-Cymene, Alpha-Pinenes, CI 16255. Klienci, którzy kupili: Maść Końska rozgrzewająca do masażu, 500 g, kupili również: DIKLOZIAJA żel 100g Dikloziaja to żel zawierający diclofenac działający przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Stosowany jest w miejscowym leczeniu: ograniczonych i łagodnych postaci zapalenia stawów, stanów zapalnych tkanek miękkich (np. zapalenie ścięgien, łokieć tenisisty), bólu pleców i pourazowych stanów zapalnych ścięgien, więzadeł, mięśni oraz stawów w wyniku skręcenia, stłuczenia, nadwyrężeń. Voltaren Max żel, 100 g Voltaren MAX dzięki zawartości maksymalnej dawki substancji przeciwbólowej i przeciwzapalnej polecany jest do stosowania w leczeniu bóli mięśni, stawów oraz ścięgien. Voltaren Emulgel 1% Żel, 100 g Lek Voltaren Emulgel 1% działa działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Polecany jest domiejscowego wcierania w skórę dla osób dorosłych oraz dzieci od 14. roku życia. Syrop prawoślazowy, 125 g /Hasco/ Syrop prawoślazowy to lek powlekający błonę śluzową jamy ustnej i gardła. Polecany dla osób dorosłych oraz dzieci od 6. roku życia. Chlorchinaldin, 40 tabletek do ssania Chlorchinaldin tabletki do ssania skutecznie zwalcza przyczyny zakażenia gardła i jamy ustnej. Jego stosowanie zalecane jest również podczas antybiotykoterpaii, gdyż lek ma działanie przeciwgrzybiczne. Ssanie tabletek zwiększa zaś przepływ śliny , zapobiegając wysuszaniu śluzówki i ułatwiając oczyszczanie zainfekowanych tkanek. Ibupar 200 mg, 10 tabletek Ibupar to lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy oraz przeciwzapalny polecany do stosowania w objawowym leczeniu grypy i przeziębienia dla dorosłych i dzieci od 12. roku życia.

KOŃSKA MAŚĆ • Końska Maść Chłodząca Szwajcarska HERBAMEDICUS • Orteza BASIS ACTIVE kolano z taśmami XL • Venitan • BingoSpa Balsam d/stóp ze skłonn.opuchlizna,obrzęki • Stabilizator "łokcia tenisisty" SP-G-2060 z poduszką silikonową rozm. uniwers. czarny • Zoledronic acid medac (Acidum Zoledronicum Medac) • Fayton

Łokieć tenisisty Entezopatia mięśni prostowników nadgarstka Łokieć tenisisty Celem tego artykułu jest przedstawienie obiektywnego podejścia do problemu łokcia tenisisty w oparciu o przegląd bieżącej literatury naukowej, a także na podstawie osobistych doświadczeń terapeutycznych. Na początek zburzymy mity Mit 1. Łokieć tenisisty dotyka uprawiających tenis Wbrew nazwie schorzenie nie jest domeną tenisistów. Uprawiający tenis stanowią zaledwie 10% osób dotkniętych tą entezopatią. Na przypadłość cierpią głównie osoby nadmiernie eksploatujące mięśnie prostowników nadgarstka. Są to przede wszystkim informatycy, pracownicy biurowi, monterzy oraz mechanicy. Mit 2. Istotą problemu jest stan zapalny Jest to największy błąd w określaniu genezy schorzenia i ma bezpośrednie przełożenie na proces leczenia i jego skuteczność. Mimo że publikacje negujące podłoże zapalne łokcia tenisisty ukazały się już w latach 90. XX w., nadal można spotkać ośrodki, w których głównym kierunkiem leczenia łokcia tenisisty jest zwalczanie stanu zapalnego. Przyczyną łokcia tenisisty są zmiany degeneracyjne przyczepu bliższego mięśni prostowników nadgarstka do kłykcia bocznego kości ramiennej. Degeneracja przyczepu powstaje w wyniku przeciążeń i kumulujących się mikrourazów, które prowadzą do uszkodzenia struktury włókien kolagenowych ścięgien oraz nieprawidłowego ukrwienia okolicy przyczepu, tzw. entezy (stąd nazwa entezopatia). Droga do entezopatii Jak zostało wcześniej wspomniane do schorzenia prowadzą powtarzające się mikrourazy przyczepu wspólnego mięśni prostowników nadgarstka. Sytuacja taka ma miejsce podczas długiej, nieprzerwanej pracy tej grupy mięśniowej, np. podczas pisania na klawiaturze lub wkręcania śrub. W wyniku stałych przeciążeń dochodzi do mikrourazów w efekcie, których organizm uruchamia procesy autonaprawy i produkuje tkankę zastępczą słabszą od ścięgna pierwotnego. Dalsze przeciążanie mięśni doprowadza do naderwania ścięgien, zwapnienia przyczepu, wytworzenia patologicznych naczyń krwionośnych i zakończeń nerwowych. Inną drogą prowadzącą do entezopatii może być długotrwały brak aktywności mięśniowej, który skutkuje zmianami zanikowymi. Szczególną ostrożność należy zatem zachować w sytuacji, kiedy na co dzień nie pracujemy dużo rękami i nagle mamy do wykonania ciężką pracę opartą na intensywnej eksploatacji ręki/rąk, np. przykręcając coś. Nagłe, intensywne zaangażowanie nie wykorzystywanych na co dzień grup mięśniowych może doprowadzić do naderwania nie przyzwyczajonego do wysiłku ścięgna. Leczenie łokcia tenisisty Mit 3. Skuteczność sterydoterapii. Sterydy nie leczą Jako że łokieć tenisisty nie posiada podłoża zapalnego zastosowanie sterydoterapii nie daje szans na skuteczne leczenie. Sterydy to środki farmakologiczne o bardzo silnych właściwościach przeciwzapalnych, których zastosowanie może być skuteczne głównie w kontekście przeciwbólowym. Jednakże samo zahamowanie czucia bólu może mieć dla nas negatywne skutki. Ból, jako doznanie przykre, hamuje nas przed ryzykownymi ruchami, a także informuje o występowaniu sytuacji patologicznej, na którą należy zareagować odpowiednim postępowaniem/leczeniem. Ponadto zastosowanie sterydów osłabia włókna kolagenowe ścięgien, co w konsekwencji prowadzi do dalszej ich degeneracji i w efekcie pogłębia proces patologiczny. Mit 4. Maści i żele przeciwzapalne Jak już powiedzieliśmy, postępowanie przeciwzapalne w przypadku terapii łokcia tenisisty nie ma uzasadnienia i może być wręcz szkodliwe. Większość dostępnych bez recepty maści i żeli przeciwbólowych jest opartych na tzw. NLPZ-tach, czyli niesteroidowych lekach przeciwzapalnych. Ich działanie, podobnie jak w przypadku sterydów, nie odniesie więc odczekiwanych rezultatów. Nie ma zatem potrzeby obciążać nimi ani budżetu, ani tym bardziej wątroby. Mit 5. Fizykoterapia W algorytmie leczenia zachowawczego łokcia tenisisty mieści się postępowanie fizykoterapeutyczne. Zabiegi z zakresu fizykoterapii chętnie przydzielają lekarze rehabilitacji oraz ortopedzi, kierujący pacjentów na leczenie w ramach NFZ. Większość czynników fizykalnych stosowanych w fizykoterapii, takich jak laser, pole magnetyczne, krioterapia czy ultradźwięki ma zastosowanie w terapii stanów zapalnych. Z uwagi na specyfikę schorzenia w przypadku łokcia tenisisty będą one nieskuteczne, a my niepotrzebnie stracimy tylko czas i – niekiedy również – pieniądze. Jak skutecznie leczyć łokieć tenisisty? Do tej pory skoncentrowałem się na obalaniu mitów związanych z wciąż pokutującym niewłaściwym podejściem do tematu łokcia tenisisty. Teraz chciałbym przedstawić algorytm leczenia, który może skutecznie wyleczyć to uciążliwe schorzenie. Leczenie zachowawcze Terapia zachowawcza jest to forma leczenia nieinwazyjnego, w którym możemy uniknąć operacji. Wcześniej rozpoznana entezopatia prostowników nadgarstka daje bowiem duże szanse wyleczenia. Jednakże należy spełnić kilka warunków. 1. Odciążenie Wiemy już, że łokieć tenisisty powstaje w wyniku przeciążenia mięśni prostowników nadgarstka, które stopniowo powoduje mikrourazy, a następnie zmiany struktury włókien kolagenowych ścięgien oraz zaburzenia w ich ukrwieniu. Organizm samoczynnie uaktywnia procesy autoterapii lecząc mikrourazy. Najprostszym i najtańszym sposobem szybkiego reagowania na dolegliwości bólowe w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej jest odciążenie ręki i relaksacja mięśni prostowników nadgarstka. Dzięki skutecznemu odciążeniu przeciążonej kończyny organizm może wytworzyć wysokiej jakości tkankę zastępczą. 2. Fala uderzeniowa Extracorporeal Shockwave Therapy (ESWT) Istnieje wiele publikacji przedstawiających walory terapii falą uderzeniową w leczeniu łokcia tenisisty i innych entezopatii, np. łokcia golfisty. Działanie tego czynnika fizykalnego nie jest do końca wyjaśnione. Jednakże jego skuteczność określona została na poziomie 65-95%, a czynniki uboczne określane są jako niskie lub pomijalne. Fala uderzeniowa jest stosunkowo młodą formą terapii. W medycynie wykorzystywana jest od lat 80-tych XXw. początkowo w urologii. Schorzenia ortopedyczne na terenie Europy leczone są falą od ponad 20 lat. W terapii ESWT wykorzystywana jest wysokoenergetyczna fala dźwiękowa. Zbliżone fale występują w atmosferze np. podczas uderzenia pioruna lub przy przekraczaniu granicy dźwięku przez samolot. Wpływ fali uderzeniowej na gojenie tkanek To paradoks ale w leczeniu chorych tkanek za pomocą ESWT istotą terapii jest wywołanie pod jej wpływem mikrouszkodzeń. Dzięki czemu następuję stymulacja tworzenia nowych naczyń sprzyjających poprawie mikrokrążenia. Uwalniają się także enzymy będące prekursorami regeneracji tkanek (TGF, VEGF, eNOS). Dochodzi do przebudowy uszkodzonych tkanek w struktury wartościowe fizjologicznie i funkcjonalnie. Nie mały wpływ na skuteczność terapii ESWT w leczeniu łokcia tenisisty ma również rozbijanie za jej pomocą złogów wapnia w tkankach miękkich. Złogi mogą stanowić podstawę do występowania wielu rodzajów bólów w układzie mięśniowo – szkieletowym. W końcu w kontekście leczenia łokcia tenisisty fala uderzeniowa może być skutecznym czynnikiem przeciwbólowym dzięki selektywnej degeneracji nerwowych włókien C odpowiedzialnych za przewodzenie bólu, syntezę tlenku azoty i inne czynniki fizjologiczne na poziomie komórkowym. 3. Terapia manualna Przez terapię manualną rozumiemy działania lecznicze wykonywane rękami terapeuty. W terapii łokcia tenisisty należy skupić się na odbarczeniu/relaksacji mięśni prostowników nadgarstka oraz na optymalizacji warunków do przebudowy zniszczonego przyczepu tych mięśni do kości ramiennej. Sprawdzają się zatem głęboki masaż poprzeczny w punkcie, w którym wytwarza się enteza oraz techniki mięśniowo-powięziowe rozluźniające całą kończynę górną. Zaletą terapii manualnej jest możliwość autoterapii. Wystarczy poprosić fizjoterapeutę, by pokazał nam kilka prostych technik, które będziemy mogli wykonywać w domu. 4. Kinesiotaping Kinesiotaping, czyli plastrowanie. Jest to działanie wspomagające powyższe czynności. Jeśli je pominiemy raczej nie powinno to wpłynąć na przebieg leczenia. Jednakże warto spróbować. W przypadku kinesiotapingu, podobnie jak w terapii manualnej, możemy nauczyć się prostych technik do stosowania w domu. 5. Osocze bogatopłytkowe PRP Działanie osocza bogatopłytkowego PRP oparte jest na podaniu do zajętego procesem zwyrodnieniowym ścięgna płytek krwi pozyskanych z krwi chorego. Płytki zawierają czynniki wzrostu, które dodatkowo pobudzają procesy regeneracji w tkankach. Jak do tej pory nie ma jednak jednoznacznych wyników badań potwierdzających skuteczność tej terapii. Jednakże z uwagi na autogenny (pozyskany z własnego organizmu) charakter wstrzykiwanej substancji, leczenie osoczem jest całkowicie bezpieczne i nie wiąże się z dużym ryzykiem powikłań. Decyzję o leczeniu czynnikami wzrostu każdorazowo musi podjąć lekarz ortopeda na podstawie USG ścięgna. Powodzenie tej terapii warunkowane jest w dużej mierze stopniem ukrwienia tkanek. W sytuacji, gdy w zdegenerowanym przyczepie dojdzie – w wyniku zwyrodnienia – do dużego zaburzenia w ukrwieniu lub nastąpi całkowita degeneracja naczyń krwionośnych, podanie osocza bogatopłytkowego nie będzie zabiegiem dobrze rokującym i należy rozważyć zabieg operacyjny. 6. Operacje Zabiegi operacyjne są ostateczną formą terapii łokcia tenisisty. Procedura polega na oddzieleniu zwyrodniałej tkanki od kości – przecięciu powięzi, wycięciu części przyczepu, przecięciu lub wydłużeniu ścięgna. W efekcie następuje odbudowa przyczepu ścięgna, a dolegliwości powinny ustąpić. Umów konsultację xLczZp. 153 167 432 152 228 357 286 228 98

maść końska na łokieć tenisisty